Dlaczego siewca znalaz si na pomniku?

Kady, kto przejeda ul. Armii Pozna w Luboniu, z pewnoci zauway niewielki park a w nim pikny pomnik, otoczony zieleni. Mieszkacy Lubonia wiedz, e przedstawia on "Siewc" i zosta wykonany przez znanego wielkopolskiego rzebiarza- Marcina Roka, specjalizujcego si w monumentalnej rzebie figuralnej (m.in. jego autorstwa pomnik krla Bolesawa Chrobrego stoi przed katedr w Gnienie). Roek wykona swojego „Siewc” w 1923 r., pod wpywem ludowego nurtu, panujcego wwczas w sztuce. Posta przedstawiaa sowiaskiego rolnika, przejtego wielkim misterium odradzajcej si przyrody. W polskiej kulturze ludowej siew zawsze by czynnoci wit. Rolnik siejcy zboe -siewca- musia przystpowa do swojej pracy bez gniewu i alu w sercu, bo jak wierzono, „nie wyronie chleb spod rozdranionej doni”. Sia naleao powoli, godnie, uwanie ale i radonie, ruchem rki skierowanym „do siebie”, aby poytek z siewu „trzyma si” gospodarza-co wyraone zostao w dynamicznie przedstawionej postaci. Luboski pomnik, z „Siewc” wyniesionym na piaskowcowym cokole, rzebiarz zaprojektowa na zamwienie Koncernu Chemicznego dr Romana Maya w Luboniu, jako statu reklamow. Dzieo wystawiono (jeszcze w formie gipsowej) podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 r. (na zdjciu przed pawilonem targowym Koncernu Dr Romana Maya) w Poznaniu (zorganizowanej z okazji 10. lecia Polski Odrodzonej), ktrej inicjatorem i koordynatorem (jak bymy dzi powiedzieli) by wczesny Prezydent Miasta Poznania- Cyryl Ratajski- prywatnie zi Romana Maya i Prezes Zarzdu Koncernu Chemicznego w Luboniu. (Cyryl Ratajski powoa Marcina Roka do komitetu artystycznego, czuwajcego nad wizualn stron „PEWUKI”, prcz tego artysta otrzyma rwnie indywidualne zamwienie na wykonanie rzebionych alegorii dla pawilonw wystawowych, prezentujcych osignicia przemysu, rolnictwa i lenictwa.) W czasach, kiedy upowszechniano dopiero w Polsce nawozy chemiczne, luboska fabryka, chcc trafi ze swoimi produktami do szerokiego odbiorcy na wsi, signa po wizerunek otoczony nimbem witoci- dzi powiedzielibymy "kultowy". Po zakoczeniu Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu pomnik „Siewcy” odlano w brzie i ustawiono w przyfabrycznym parku w Luboniu ( na zdjciu wstpny projekt gipsowy), na mierzcym 290 cm cokole, wykonanym z piaskowca. Nieco pniej w dolnej czci cokou umieszczono pamitkowy medalion, dla uczczenia dr Romana Maya, zaoyciela koncernu chemicznego, duta innego sawnego wielkopolskiego rzebiarza- Wadysawa Marcinkowskiego. (Wizerunek tecia zamwiony i sfinansowany zosta take przez Cyryla Ratajskiego.) Wspaniaa posta "Siewcy" na wysokim cokole do dzi zdobi park swego imienia, jest pamitk, pozostawion naszemu miastu przez wielkiego Polaka i Wielkopolanina- Cyryla Ratajskiego a take nieoficjalnym symbolem Lubonia, ktry zdaniem wielu mieszkacw powinien, ze wzgldu na swoj historyczn warto i artystyczn urod zosta formalnie uznany za nasz znak! I. S.