|
Udzia mieszkacw Ziemi
Luboskiej
w wojnie obronnej 1939 r.
W 1939 r., w Polsce, w obliczu narastajcej ze strony Niemiec
hitlerowskich agresji sownej, zaczto tworzy Brygady Obrony
Narodowej. Jednostkom tym, w okresie realnego niebezpieczestwa
wojennego i mobilizacji, powierzono ochron i obron wanych
strategicznie obiektw i miejsc, a do chwili nadejcia
odsieczy, czyli regularnej armii. Wiosn 1939 r. poznaskie
jednostki Obrony Narodowej zostay zgrupowane w Poznask
Brygad Obrony Narodowej. Zapleczem gospodarczym dla tej
formacji by 58 pp w Poznaniu, skd czerpano dla nich
umundurowanie i uzbrojenie. W tym wanie czasie na terenie
powiatu poznaskiego sformowany zosta batalion Obrony Narodowej
„Pozna II”,
w ktrym znalazo si wielu nie objtych wojenn mobilizacj
mieszkacw Ziemi Luboskiej Batalionem „Pozna II” dowodzi
kpt. Antoni Cicho (na
zdjciu obok).
Dowdc 1 kompanii, ktra w batalionie ON „Pozna II” nosia
dodatkow nazw „abikowo”, zosta ppor. rezerwy Ignacy
Laskowski, a 2 kompanii- kpt. Stanisaw Mielcarski. Tu przed
wybuchem wojny-9 czerwca 1939 r. batalion „Pozna II”
uzupeniony zosta o 24-osobowy pluton zwiadowcw-kolarzy, na
czele ktrego stan, jako dowdca, ppor. rezerwy Stanisaw
Dachter. Adiutantem batalionu ON „Pozna II” mianowano
nauczyciela Szkoy Powszechnej w Lasku, dyrygenta Koa
piewaczego „Bard” i mieszkaca Lubonia- ppor. rezerwy Gracjana
Krla. Rezerwici 1 kompanii, noszcej nazw „abikowo”
a zoonej gwnie z mieszkacw Ziemi Luboskiej, szkolili si
pod okiem swych dowdcw w rejonie dworca kolejowego i fabryk
w Luboniu, poniewa naturalne wydawao si, i wanie te
strategiczne obiekty bd ochrania w obliczu wkroczenia wojsk
nieprzyjaciela. W czerwcu 1939 r. na podstawie instrukcji,
wydanej przez Gwnego Inspektora Si Zbrojnych, wielkopolskie
bataliony Obrony Narodowej weszy w skad 14 Dywizji Piechoty.
W ostatnich dniach sierpnia 1939 r. batalion ON „Pozna II”
zaj wyznaczone stanowiska strategiczne, na linii
Dopiewo-Tomice-Stszew. (Stanowisko dowodzenia tej jednostki
ulokowano w leniczwce, pod Dopiewem.) Tam te rozpoczto
przygotowania stanowisk obronnych i szkolenie strzeleckie
w pododdziaach. 1 kompania ON „abikowo” wkrtce przystpia do
wykonania zabezpiecze saperskich, prowadzia prace w okolicach
folwarkw Podoziny i arnowiec, w ramach ktrych zaminowano
rwnie most przy mynie w Tomicach i tory kolejowe na stacji
w Otuszu. onierze wykonywali zaway przeciwczogowe
z wycitych drzew, uoonych na kilkumetrowej powierzchni drg,
mocowano puapki przeciw piechocie, w postaci wizek granatw
obronnych, mocowanych na sznurkach za zawleczki. Ju 1 wrzenia
1939 r., w wyniku nalotu niemieckich samolotw bombowych,
znacznemu zniszczeniu uleg pobliski Buk. Kpt. Cicho przerwa
wtedy dziaania przygotowawcze i skierowa na pomoc mieszkacom
niemal cay swj batalion. Cay dzie ratowano mienie ludnoci
cywilnej, gaszono poary. Jednak na wyznaczonej wczeniej
pozycji batalion ON „Pozna II” pozosta tylko do 3 wrzenia
1939 r., kiedy to jednostka otrzymaa rozkaz zabezpieczenia
tyw Armii Pozna, cofajcej si w kierunku Warszawy. Nakazano
pieszy odwrt przez Pozna, Kobylepole, Swarzdz, w kierunku
Wrzeni. Wykonujc zadanie, w dniu 5 wrzenia, w godzinach
rannych (ok. godz. 10) oddziay batalionu zostay zbombardowane
przez lotnictwo niemieckie w okolicy wsi Sobiesiernia.
Naprowadzanie samolotw na polskie pozycje byo aktem sabotau,
dokonanym przez miejscowych Niemcw. Ju wczeniej spotykano si
z niespodziewanym ostrzaem ze strony mijanych po drodze osad
kolonistw niemieckich. Ten fakt zmusi dowdc do podjcia
restrykcyjnych dziaa. onierze wkroczyli do wsi i w jednym
z zabudowa, zamieszkaych przez rodzin niemieck zatrzymali
15-osobow grup mczyzn, ktrych, po przesuchaniu uznano
winnymi dywersji. Wyrokiem Wojskowego Sdu Polowego wszystkich
na miejscu rozstrzelano. Swj chrzest bojowy onierze batalionu
ON „Pozna II” (w tym rwnie 1 kompania „abikowo”), przeszli
dopiero w poowie wrzenia 1939 r., pod Lwwkiem, gdzie
15 wrzenia skutecznie starli si z Niemcami. Krwaw bitw pod
folwarkiem anita na korzy polskich oddziaw ostatecznie
rozstrzygna dopiero zacita walka na bagnety, ktrej niemieccy
piechurzy nie sprostali…
Polska strategia wojenna, na podstawie ktrej nasze wojska
wycofyway si w kierunku Warszawy sprawia, e zachodnie
rubiee kraju pozostay cakowicie bezbronne. Wraz z wojskiem
ewakuowali si przedstawiciele wadz pastwowych. Z Poznania
wyjecha popiesznie wojewoda. Na miejscu pozosta prezydent
miasta-Cyryl Ratajski, ktry doranymi zarzdzeniami stara si
opanowa sytuacj w miecie i powiecie poznaskim. 9 wrzenia
1939 r. w gazetach nowo mianowany starosta - Stanisaw Zioecki
ogosi apel do obywateli powiatu poznaskiego
(cyt.):…”Kierownik administracji wojewdzkiej Pan Prezydent
Cyryl Ratajski powoa mnie na Urzd starosty powiatu
poznaskiego. Wzywam wszystkich mieszkacw powiatu do
zachowania zupenego spokoju, podporzdkowania si mej wadzy
i bezwzgldnego posuchu, w interesie wasnym. W caym powiecie
utworzona bdzie Stra Obywatelska. Gminne Strae Obywatelskie
podlega bd wjtom. Stray Obywatelskiej we wszystkich
przypadkach naley si bezwzgldny posuch. Stra Obywatelska
odebraa ode mnie nakaz tpienia wszelkich przekrocze przeciwko
prawu i uycia broni w razie przychwycenia kogokolwiek na
szkodliwej dziaalnoci. Apeluj do sumienia wszystkich
obywateli, aeby w tych cikich czasach zachowali rwnowag
i powrcili do normalnych zaj. Wzywam ludzi dobrej woli
w wieku co najmniej 30 lat do wstpienia w szeregi powiatowej
stray obywatelskiej. Kada gmina w powiecie winna stworzy
stra obywatelsk w cigu 2 dni. Przyjmowane bd tylko osoby
nieposzlakowanej przeszoci. Komendantem stray na powiat
mianowaem Pana in. Bogdana Kisielnickiego a jego zastpc Pana
dra Jana Borowiaka. Komenda powiatowa stray obywatelskiej
mieci si w gmachu Starostwa Powiatowego w Poznaniu, ul. Way
Leszczyskiego 10.” Byy to ju dziaania mocno spnione. Kiedy
10 wrzenia 1939 r. wojska niemieckie wkroczyy do Poznania
bezbronna ludno nie bya w stanie stawia im oporu….
(Fragment „Dziejw Ziemi Luboskiej” w opracowaniu Izabella
Szczepaniak)
(Na
zdjciach archiwalnych ze zbiorw Narodowego Archiwum Cyfrowego:
1.Przeprawa wojsk niemieckich przez Wart.
Niemiecka artyleria osania ogniem przejcie
wojsk przez Wart. Widoczna armata przeciwpancerna Pak 35/36
kal. 37 mm,
2. Kpt. Antoni Cicho.)
|
